Szare mydło jest chyba najstarszym znanym mydłem o uniwersalnym zastosowaniu. Korzystały z niego nasze mamy i babcie, jednak w natłoku najróżniejszych zapachowych kostek, na jakiś czas tradycyjne szare mydło straciło na popularności. Nie tak dawno stało się ono niekwestionowanym hitem przez wzgląd na swoje właściwości i wszechstronne zastosowanie.

Szare mydło jest szczególnie doceniane przez osoby, które posiadają skórę wrażliwą, delikatną i skłonną do występowania alergii. Nie podrażnia, ponieważ w odróżnieniu od większości mydeł sodowych, nie posiada sztucznych barwników ani substancji zapachowych.

Historia szarego mydła

Mydło w średniowiecznej Europie było towarem luksusowym. Jego produkcja i sprzedaż były ściśle kontrolowane przez rząd, a na przemysł mydlarski był nałożony ogromny podatek. Spopularyzowano je dopiero na przełomie XIX i XX wieku. To wtedy zaczęto przywiązywać większą uwagę do higieny osobistej, a wiele ówczesnych chorób wiązano z jej brakiem.

Recepturę mydła powoli udoskonalano. W tym celu dodawano olejków eterycznych, by nadać im zapach. Z czasem zaczęto je kategoryzować na produkty do mycia ciała, dla dzieci, do prania, mycia podłóg, mycia naczyń, a także te luksusowe, które charakteryzował dużo bardziej intensywny aromat.

Podczas wojny, gdy brakowało pożywienia, również tłuszczy, znane wszystkim mydło zostało zastąpione przez sztuczne detergenty – syndety. Tego rodzaju produkty są dostępne w sprzedaży do dzisiaj.

Pierwsze szare mydło powstało w Polsce w 1918 roku. Wówczas produkowane było na bazie tłuszczy zwierzęcych. Niektóre z firm nadal praktykują to rozwiązanie, pozostałe zmieniły już receptury na roślinne.

Barwa Cosmetics od lat 70-tych XX-go wieku wytwarza mydła w kostce oraz płatki mydlane. W 1977 roku marka rozpoczęła produkcję mydeł „Biały Wielbłąd”, które często znajdowało miejsce w polskich łazienkach. Było to mydło sodowe, bez dodatku barwników i substancji zapachowych. Dwadzieścia lat później „Biały Wielbłąd” zmienił nazwę na „Mydło Powszechne”. W 2003 roku Barwa całkowicie zrezygnowała z wykorzystywania w swoich produktach surowców pochodzenia odzwierzęcego, zastępując je roślinnymi wiórkami mydlanymi. W związku z tą zmianą, uaktualniona została nazwa mydła i brzmiała ona: „Naturalne Mydło Szare”. W 2008 roku dokonano kolejnej zmiany nazwy już bez zmian w składzie. Od tego czasu na rynku kosmetycznym szare mydło marki Barwa funkcjonuje pod nazwą „Tradycyjne Polskie Szare Mydło”.

Czym jest szare mydło?

Szare mydło znane od pokoleń jest mydłem potasowym, produkowanym z soli potasowych kwasów tłuszczowych. Ma lekko mazistą, miękką konsystencję. Nie zawiera sztucznych barwników ani kompozycji zapachowych. Ma naturalny, delikatny, a przy tym charakterystyczny aromat. Jednak jest to jeden z powodów, dla których szare mydło jest odpowiednie dla alergików. Jego formuła minimalizuje ryzyko występowania alergicznych zmian skórnych.

Obecnie znane wszystkim szare mydła to najczęściej mydła sodowe, które są białe i twarde. Nazywane są „szarymi” ze względu na ich właściwości hipoalergiczne – brak substancji zapachowych oraz barwników. Sprawia to, że mają proste, naturalne składy, dzięki czemu polecane są osobom posiadającym skórę wrażliwą, delikatną i ze skłonnością do występowania alergii.

Zarówno w polskim prawie, jak i w regulacjach Unii Europejskiej nie ma jednoznacznego określenia właściwości szarego mydła. Sprawia to, że nie istnieje jasna specyfikacja, co do sposobu produkcji i składu, które definiowałyby czy dane mydło można zaliczyć jako szare.

Historycznie „szare mydło” było charakterystyczne dla powojennej Polski i czasów PRL. Sam termin nie funkcjonuje poza granicami naszego kraju. Określano tym mianem mydła gorszego sortu, produkowane z surowców niższej jakości, najczęściej tłuszczów zwierzęcych. Nie miały one dodatków zapachowych, ekstraktów, ani barwników, dzięki czemu były tanie i łatwo dostępne.

Szare mydło łatwo rozpuszczało się w wodzie, przez co szybko się zużywało i było nieekonomiczne. Jego kolor był trudny do określenia – zazwyczaj od brunatnego po żółty, co wynikało ze stosowania tłuszczów zwierzęcych.

Zmiany związane ze standardami rynkowymi oraz rosnącą świadomością społeczeństwa poskutkowały odejściem od stosowania surowców pochodzenia zwierzęcego na rzecz surowców roślinnych. Zaważyły tu również względy ekonomiczne, ponieważ mydła sodowe charakteryzują się większą trwałością i wydajnością w porównaniu do mydeł potasowych, które łatwiej się rozpuszczają pod wpływem wody, a co za tym idzie, szybciej się zużywają. Na rynku kosmetycznym szare mydła potasowe właściwie nie występują. Samo pojęcie szarego mydła odnosi się do „czystych” mydeł, które nie posiadają kompozycji zapachowych ani barwników. Charakteryzują się one prostym składem, dzięki czemu nie wywołują alergii.

Warto zaznaczyć, że pojęcie „szare mydło” jest potoczne i nie nawiązuje bezpośrednio do składu mydła, a do jego cech charakterystycznych, takich jak uniwersalność, brak zapachu czy koloru. Szare mydło było mydłem powszechnym, które mocno różniło się od kolorowych i pachnących mydeł toaletowych. Z czasem szare mydła stały się synonimem produktów o prostym składzie, bez substancji drażniących, które mogłyby przyczynić się do powstania alergii. Przeznaczone do pielęgnacji cery wrażliwej, z problemami i chorobami skórnymi. Jego hipoalergiczne właściwości zostały docenione przez Polaków już ponad 20 lat temu.

Właściwości szarego mydła

Szare mydło jest hipoalergiczne, co oznacza, że w jego składzie znajduje się mniej substancji uczulających niż w kolorowych, zapachowych mydłach. Dlatego polecane jest szczególnie do cery wrażliwej, delikatnej, skłonnej do występowania podrażnień i alergii.

Co ważne, szare mydło ma właściwości antybakteryjne, jednak jest przy tym łagodne, ponieważ nie wpływa na pracę gospodarki hormonalnej organizmu, a także nie narusza korzystnej flory bakteryjnej, znajdującej się na skórze każdego człowieka. Dlatego też w celach antyseptycznych zaleca się mycie rąk przede wszystkim szarym mydłem.

Charakteryzuje się również właściwościami łagodzącymi i kojącymi, przyspiesza leczenie drobnych skaleczeń oraz ropiejących ran, w czym pomaga jego działanie antybakteryjne. Łagodzi obrzęki i stany zapalne skóry. Polecane jest do higieny intymnej po porodzie, ponieważ przyspiesza regenerację skóry, nie powoduje podrażnień, a także zapobiega infekcjom bakteryjnym. Nic nie stoi na przeszkodzie, by było regularnie używane do higieny intymnej, zamiast popularnych płynów.

Szare mydło może być stosowanie również do pielęgnacji włosów. Otwiera ich łuski, co wpływa na wzmocnienie działania składników odżywczych zawartych w maskach i szamponach. Warto jednak uważać, ponieważ niewłaściwa pielęgnacja może przyczynić się do przesuszenia kosmyków, dlatego należy pamiętać o regularnym stosowaniu masek i odżywek o działaniu nawilżającym. Szare mydło potasowe sprawdza się doskonale w walce z łupieżem.

Szare mydło jest bardzo często używane do prania ręcznego, jako odplamiacz oraz do prania dziecięcych ubranek, tutaj występuje najczęściej pod postacią płatków mydlanych, które znały i uwielbiały nasze mamy i babcie. Szare mydło jest stosowane również do mycia pędzli do makijażu.

Szare mydło nie niszczy skóry dłoni, a podczas prania ręcznego może przyczynić się do usunięcia przebarwień, odcisków i zgrubiałej skóry.

Szare mydło – wady i zalety

Szare mydło może niekiedy doprowadzić do przesuszenia skóry, szczególnie, gdy używane jest do mycia twarzy. Bezwzględnie po jego zastosowaniu należy pamiętać o przetarciu skóry wacikiem nasączonym tonikiem oraz posmarowaniu twarzy kremem nawilżającym.

Podobnie sytuacja wygląda w przypadku stosowania go do mycia włosów oraz kąpieli dłoni i stóp. Na kosmyki należy bezwzględnie nałożyć odżywkę lub maskę, a na skórę dłoni i stóp – krem nawilżający.

Szare mydło – zastosowanie

Szare mydło do dziś wykorzystywane jest w przypadku występujących problemów w okolicach intymnych. Polecane jest również w szpitalach do pielęgnacji po porodzie. Charakteryzuje się działaniem wysuszającym, łagodzącym i odkażającym. Nic nie stoi na przeszkodzie, by było używane do codziennej higieny intymnej. W odróżnieniu od dostępnych na rynku płynów, nie posiada zapachu, ani koloru, dzięki czemu jest hipoalergiczne. To bezpieczny a zarazem niedrogi produkt.

Nasze mamy i babcie wykorzystywały szare mydło do mycia włosów. Obecnie coraz więcej osób również wykorzystuje je do tego celu. Należy jednak pamiętać, że mydło może doprowadzić do przesuszenia włosów, dlatego bezwzględnie po umyciu nim kosmyków należy sięgnąć po nawilżającą odżywkę.

Wiele osób posiadających cerę trądzikową sięga po szare mydło. I słusznie – wspomaga ono walkę z trądzikiem, dzięki jego właściwościom odkażającym i wysuszającym. Sposób ten polecają również dermatolodzy. Należy jednak pamiętać, że także i w tym przypadku mydło działa wysuszająco na cerę, a jej nadmierne przesuszenie może doprowadzić do zaostrzenia się objawów trądziku oraz uczucia nieprzyjemnego ściągnięcia i łuszczenia się skóry. Po każdym oczyszczeniu twarzy mydłem należy przetrzeć skórę twarzy wacikiem nasączonym tonikiem, by przywrócić jej odpowiedni poziom pH, a następnie nałożyć krem nawilżający.

Szare mydło bardzo często używane jest do prania dziecięcych ciuszków oraz wywabiania plam. Wiele osób wie, że nie ma konieczności ścierania kostki mydła na tarce – w sklepach dostępne są płatki mydlane, które przeznaczone są do prania. Korzystały z nich już nasze babcie.

Coraz częściej możemy spotkać się z informacją, że szare mydło doskonale sprawdza się do mycia pędzli do makijażu i tak jest! To hipoalergiczny, delikatny produkt, który skutecznie oczyści, a przy tym nie uszkodzi włosia.

Zapaleni ogrodnicy wiedzą, że rozcieńczone w wodzie szare mydło działa odstraszająco na szkodniki. Wystarczy przygotowanym roztworem spryskać rośliny.

Szare mydło pomaga w usunięciu drzazg i odcisków. Moczenie miejsca, które tego wymaga w mydlinach jest praktykowane od lat i skutkuje usunięciem drzazgi. Roztwór ma pomóc również w pozbyciu się odcisków.

Podsumowanie

Szare mydło charakteryzuje się prostym składem i uniwersalnością. Od pokoleń jest stałym bywalcem w polskich domach, a wiele osób nie wyobraża sobie bez niego swojej codziennej pielęgnacji.