Termin „hipoalergiczny” zyskuje z każdym rokiem na popularności. Używany jest w odniesieniu do kosmetyków, produktów spożywczych, a nawet zwierząt. Właściwości hipoalergiczne, według Słownika Języka Polskiego oznaczają „niewywołującego alergii”. Natomiast według prawa kosmetycznego zmniejszają ryzyko powstawania niepożądanych reakcji skóry.

Hipoalergiczne kosmetyki w mniejszym stopniu narażają osoby posiadające skórę wrażliwą na występowanie alergii w porównaniu do standardowych produktów. Najlepszym przykładem jest szare mydło, znane w Polsce od wielu pokoleń, posiadające prosty skład. Nie zawiera substancji zapachowych ani sztucznych barwników, dzięki czemu jego potencjał alergizujący jest o wiele niższy w porównaniu do zapachowego, kolorowego mydła, które zazwyczaj ma w swoim składzie również inne substancje o możliwym działaniu drażniącym.

W produktach hipoalergicznych nie powinny znajdować się alergeny, takie jak barwniki, zapachy czy konserwanty. Barwniki wykazują największe ryzyko uczuleniowe w kosmetykach makijażowych, jednak i w pielęgnacyjnych nadmiar pigmentu może przyczynić się do wystąpienia podrażnień. Same aromaty wywołują aż około 80% reakcji alergicznych na skórze wrażliwej. Natomiast konserwanty są tematem nieustannych sporów. Bez nich kosmetyki miałyby bardzo krótką datę ważności, a po jej upływie w preparatach gromadziłyby się drobnoustroje, bakterie i pleśń, które są zdecydowanie bardziej niebezpieczne dla zdrowia niż same konserwanty.

Na terenie Unii Europejskiej obowiązuje regulacja, w której mowa o 26 substancjach alergizujących, które, jeśli są obecne w preparacie, muszą być ujęte w składzie produktu – najczęściej na jego końcu. Takie rozwiązanie umożliwia konsumentom unikanie kosmetyków, w których znajduje się substancja, wywołująca podrażnienie.

Hipoalergiczność produktów kosmetycznych polega na uproszczeniu ich składów. Nie znajdą się tam substancje alergizujące, oprócz tych niezbędnych do zachowania trwałości produktu. Ponadto kosmetyki hipoalergiczne wspierają warstwę ochronną naskórka. Wszystko dzięki obecności składników o właściwościach łagodzących i regenerujących, które wpływają na wzmocnienie i odbudowę naturalnej bariery obronnej skóry.

Preparaty hipoalergiczne są dedykowane osobom posiadającym cerę wrażliwą, skłonną do powstawania podrażnień, szczególnie po zastosowaniu konkretnych substancji. Mimo hipoalergiczności w nazwie, warto sprawdzić skład wybieranego kosmetyku, by mieć pewność, że nie zawiera on substancji, która wywołuje u nas reakcję alergiczną.

Warto jednak pamiętać, że podrażniać mogą również wyciągi i ekstrakty roślinne. Wciąż wiele osób uważa, że głównym winowajcą uczuleń są składniki syntetyczne wykorzystywane do produkcji kosmetyków. Jednak ogromna ilość reakcji alergicznych występuje na skutek działania naturalnych składników oraz ich przetworzenia.

Podrażnienie mogą wywołać również filtry przeciwsłoneczne. Do niedawna powszechnie stosowany w tego typu produktach był kwas p-aminobeznzoesowy (witamina B10, PABA) – bardzo uczulający składnik. Obecnie jego miejsce zajmuje benzofenon, który również uczula, jednak w mniejszym stopniu (około 0,6% osób stosujących kosmetyk z dodatkiem tego składnika odnotowało kontaktowe zapalenie skóry).

Pochodne PABA, kwasu cynamonowego, benzofenonu oraz dibenzoilometanu mogą przyczynić się do powstania alergii występującej jedynie po ekspozycji na promieniowanie słoneczne, tzw. fotoalergiczne zapalenie skóry.

Hipoalergiczność a alergia

Alergie są reakcją układu odpornościowego na określone substancje. Mogą mieć one różny przebieg zależnie od osoby czy czynnika uczulającego. Najczęstszymi objawami alergii są reakcje skórne, takie jak świąd, wypryski, nadwrażliwość, czerwone plamy. Osoby posiadające uczulenia pokarmowe często bywają podatne również na alergie skórne.

U zdrowego człowieka alergeny nie wywołują żadnych objawów.

Zazwyczaj zetknięcie się z daną substancją nie wywołuje objawów od razu. Pojawiają się one dopiero przy kolejnym kontakcie z alergenem. W przypadku kosmetyków, reakcja może wystąpić nawet kilka dni po użyciu preparatu.

Alergia na poszczególne składniki kosmetyków dotyczy około 15% społeczeństwa. Uczulają najczęściej preparaty, które nakładamy na skórę i pozostawiamy na dłużej – kremy, balsamy, odżywki, szampony, peelingi.

Zazwyczaj do ustąpienia objawów wystarczy zaprzestanie stosowania danego kosmetyku. Mocniejsze reakcje alergiczne, które utrzymują się przez dłuższy czas na skórze i mają silniejszy przebieg, wymagają konsultacji z dermatologiem.

Hipoalergiczność a pielęgnacja skóry

Kosmetyki przeznaczone dla wrażliwej i delikatnej skóry muszą być wytwarzane zgodnie z aktualnymi wytycznymi alergologicznymi. Mimo tego, że powinny ograniczać ryzyko wystąpienia alergii, należy pamiętać, że nie są całkowicie wolne od ryzyka, szczególnie gdy nie wiemy, na jaki dokładnie składnik jesteśmy uczuleni.

Kosmetyki hipoalergiczne, by móc się w ten sposób nazywać, przechodzą szereg testów, podczas których ochotnicy, posiadający wrażliwą skórę, wielokrotnie stosują dany kosmetyk, by sprawdzić jego działanie oraz ewentualne reakcje alergiczne. Nawet niewielkie oznaki podrażnień dyskwalifikują preparat jako hipoalergiczny. W obecnej formie nie zostanie on dopuszczony do sprzedaży, konieczna będzie zmiana jego formuły. Najbezpieczniejsze kosmetyki hipoalergiczne nie posiadają barwników ani substancji zapachowych, czyli popularnych alergenów. Im krótszy skład, tym lepiej.

Dla kogo kosmetyki hipoalergiczne?

Preparaty hipoalergiczne są przeznaczone dla skóry wrażliwej, delikatnej, skłonnej do występowania alergii. Należy jednak pamiętać, że są to trzy różne typy naskórka. Skóra wrażliwa nie zawsze ma tendencję do powstawania alergii. Za jej wrażliwość może odpowiadać zbyt delikatna bariera ochronna, wywołująca stany zapalne, takie jak czerwone plamy czy podrażnienia.

Naskórek skłonny do podrażnień, reaguje na czynniki zewnętrzne, takie jak niskie temperatury, promienie słoneczne, ale także stres. Tymczasowo pozbawiają ją równowagi.

Alergie są natomiast spowodowane nieprawidłowym działanie układu odpornościowego w momencie zetknięcia się skóry z daną substancją.

Podsumowanie

Hipoalergiczność kosmetyków jest bardzo istotną kwestią dla osób borykających się z alergiami skórnymi. Sięgając po tego typu preparaty należy sprawdzać składy, by upewnić się czy dany produkt nie zawiera składnika, który wywołuje w naszym przypadku podrażnienia.